Hooggevoelige kinderen op school, deel 2

Hooggevoelige kinderen op school, deel 2

Terugblik naar deel 1
In februari 2021 heb ik een blog geschreven over hooggevoelige kinderen op school. Dit blog kun je natuurlijk nog altijd teruglezen via mijn website – blog. In dat blog richt ik me vooral op het onderwijs, voorbeelden in de klas en hoe daar als leerkracht mee om te gaan.
Deze keer wil ik het belichten vanuit het kind en de ouders. Wat ervaart en voelt het hooggevoelig kind op school?

De start op school
Verplaats je eens in de wereld van een hooggevoelig kind dat voor de eerste keer naar school gaat. Hou daarbij in je achterhoofd dat een hooggevoelig kind nieuwe dingen in het begin wat spannend kan vinden. Zich het fijnste voelt in een vertrouwde omgeving, bij zijn/haar ouders die hem zo goed begrijpen. Het liefst omringd wordt met voorwerpen, speelgoed en knuffels wat vertrouwd is. En dan mag het voor de eerste keer naar school. Gelukkig zijn er op scholen tegenwoordig wendagen en worden kinderen in deze fase goed opgevangen.
Tijdens zo’n eerste schooldagen gebeurt er een heleboel. Er zijn een heleboel nieuwe geluiden, nieuw speelgoed, nieuwe afspraken en regels, nieuwe kinderen, verschillende lokalen waarin je werkt, speelt of overblijft. Hooggevoelige kinderen hebben langer de tijd nodig om te wennen aan nieuwe dingen. Om deze voor zichzelf een plaatsje te kunnen geven. Om deze nieuwe prikkels te verwerken en het zich eigen te maken. Wanneer een hooggevoelig kind na een aantal wendagen en een weekje naar school mogen het afscheid nemen van zijn ouders nog steeds lastig vindt, mogen we het kind daarvoor de ruimte geven. Wat heeft het kind nog nodig op dat moment? Voor veel hooggevoelige kinderen is het belangrijk om juist nog langer een moment stil te mogen staan bij het afscheid van zijn ouders. Of is het fijn om een knuffel van thuis mee te mogen nemen naar school. Of heeft het kind het af en toe nodig om een stilte plekje op school op te mogen zoeken om alle geluiden en sferen van de andere kinderen te kunnen handelen. Het is belangrijk om samen met het kind te gaan ontdekken wat voor hem helpend is. En vaak is dat uitproberen, ervaren en weer aanpassen….. Elk kind is namelijk uniek.

Al langer op school
Stel je bent een hooggevoelig kind in groep 5 of 6 van de basisschool. Het nieuwe van het naar school gaan is wellicht wel gezakt. Toch krijgen deze kinderen ook nog altijd veel (nieuwe) prikkels binnen. En op deze leeftijd zijn ze zich ook meer bewust van de prikkels. Bijvoorbeeld de geluiden van de andere kinderen, de stoelpoten die over de grond schuiven, allerlei luchtjes en aanrakingen van andere kinderen. Het humeur van de juf of meester, de stemming van de kinderen, het verdriet van vriendjes en ruzies. De veranderingen in het weekrooster, sportdagen, klassenuitjes en verjaardagen. Of de beurt krijgen in de klas, meespelen in een groep kinderen, pesten en complimenten krijgen. Rond de leeftijd van 9 – 10 jaar vinden er veelal veranderingen plaats in de groepsdynamiek. De meisjes gaan meer kliekjes vormen. Hierdoor is er bewust en onbewust sprake van buitensluiten. Hooggevoelige kinderen vragen zich af waarom ze er wel of niet bij horen en weten dit niet goed te plaatsen. Willen graag weten waarom iets gebeurd.
Phoe, er gebeurt nogal wat op een schooldag. Aan het einde van een lange schooldag zijn kinderen vaak overprikkeld. Op school gedroegen ze zich meestal nog netjes, passen ze zich aan aan de verwachtingen van de leerkracht of de andere kinderen. Eenmaal thuis zijn ze boos en dwars. Dan durven ze zichzelf te zijn, ze laten zich gaan en slaan vaak op ‘tilt’.
Voor deze hooggevoelige kinderen en hun ouders is het belangrijk om te weten wat het is om hooggevoelig te zijn. En waarom dingen bij jou zo binnenkomen en bij andere kinderen niet. Maar vooral wat kun jij zelf doen? Wat is voor jou helpend om de dag door te komen? Wat kun jij doen om er voor te zorgen dat je niet overprikkeld raakt? De wereld om je heen kun jij niet veranderen. Wat kun je voor jezelf veranderen?

De overgang naar het VO
Eindelijk. Het is zover. Je mag naar het VO. Besef dat deze overgang voor hooggevoelige kinderen ook weer heel erg spannend en intensief is. Maak als ouders samen met je kind ook een bewuste keuze. Welke school voelt het beste? Welke structuur, aanpak past het beste bij jullie?
De VO scholen zijn wellicht veel groter. Veel meer lokalen, ruimtes, ingangen, andere regels en afspraken, nieuwe kinderen, allemaal nieuwe docenten.
Geef een hooggevoelig kind nog de kans en de ruimte om te gaan ervaren op het VO terwijl hij/zij nog op de basisschool zit. En dan niet 1 wenmoment of even met de klas een uurtje bij elkaar zijn. Liever een aantal momenten waarin het kind kan gaan ervaren op die nieuwe school. Laat hooggevoelige kinderen niet alles in 1 keer zien bijvoorbeeld. Maar neem de ene keer de ruimte om te laten zien waar de kluisjes zijn. De andere keer de tijd om te gaan kijken waar ze hun boterhammen op kunnen eten. En weer een andere keer de routes om naar de lokalen te lopen. Laat het kind bij een derde keer zelf aangeven of hij nog weet waar de kluisjes zijn. Succeservaringen opdoen. Het gevoel ervaren het te weten.
Het is ook nog een enorm verschil of je de rondleiding geeft wanneer de jongeren allemaal les hebben, of volop in het moment van lokaal wisselingen.
Laat hooggevoelige kinderen dit allemaal ervaren en geef ze daarna de ruimte om het te verwerken door bijvoorbeeld een plattegrond te tekenen, er over te praten met andere leerlingen of met een volwassene. Stapje voor stapje. Als het te langzaam gaat zal het kind dit zelf echt wel aangeven.
Verder is het belangrijk om goed kennis te maken met de coach of mentor. Vraag of je kind een keer een gesprek met de mentor / coach mag hebben voordat het schooljaar begint. Waarin het kind, misschien samen met de ouder(s) kan vertellen over zichzelf. Kan ervaren dat de mentor / coach er ook voor hem/haar is. Al een eerste band opbouwen. Wanneer straks alle leerlingen in de klas aanwezig zijn, is het opbouwen van deze band voor een hooggevoelig kind lastiger.

Voorbeelden uit mijn praktijk
De meeste hooggevoelige kinderen die bij mij in de praktijk komen geven het volgende aan:
– Het hebben van een vol, druk hoofd
– Het gevoel hebben niet begrepen te worden door de andere kinderen / leerkrachten
– Het lastig vinden om op te komen voor zichzelf
– Klagen over buikpijn, niet meer goed kunnen concentreren op school
– ’s Avonds niet in slaap kunnen komen
– Ouders geven vaak aan dat hun kind faalangstig is
Vaak is dan het zelfvertrouwen, het vertrouwen op je eigen ik, ver te zoeken. Het kind is terecht gekomen in een neerwaartse spiraal en weet zelf niet hoe hier weer uit te komen. Gelukkig mag ik daarbij helpen. Zodat er een bruggetje gemaakt kan worden van het kind naar school en naar de ouders. Samen gaan we er voor.

Heb je hier vragen over? Mail naar info@leahendriks.nl